Angelus 17 Novembru 2013

 

Maun no bin-alin sira bondia,

Evanjellu domingu ne’e nian (Lc 21,5-19) iha parte dahuluk iha diskursu ida Jezús nian; ida kona-ba tempu ikus nian. Jezús haklaken iha Jerusalém, iha templu nia oin; no pontudepartida mai husi ema sira ne’ebé ko’alia kona-ba templu no ninia fafurak.

Tanba templu ne’e furak. Entaun Jezús hateten: «Loron sei mai, husi buat ne’ebé imi haree, la husik tan ona fatuk ida iha fatuk seluk nia fohon» (Lc 21,6). Naturalmente sira husu ba Nia: bainhira mak ida-ne’e sei mosu?, sá loos sinál sira? Maibé Jezús troka atensaun husi aspetu sekundáriu sira-ne’e – bainhira mosu?, oinsá mosu? – nia muda ba kestaun loos nian. No iha rua. Dahuluk: keta husik mesias falsu sira bosok imi no keta husik imi nia an paraliza tanba ta’uk. Daruak: moris tempu hein nian nu’udar tempu sasin no perseveransa nian. No ita moris iha tempu hein nian ida-ne’e, hein Na’I nia fila-hikas.

Jezús nia diskursu ida-ne’e sempre atuál, mós mai ita ne’ebé moris iha sékulu XXI. Nia tenik: «Imi keta husik ema lohi imi. Ema barak sei mai hodi ha’u nia naran» (v. 8). Konvite ida ba dixernimentu, virtude sarani atu komprende iha-ne’ebé Na’i nia Espíritu no iha-ne’ebé espíritu. Ohin mós, defaktu, iha “makso’ik” falsu, ne’ebé koko atu troka Jezús: leader mundu ne’e nian, ema halo-an santu, matan-dook mós, personajen sira ne’ebé buka dada ba sira-nia an ema nia neon no fuan, ho modu espesiál foin-sa’e sira-nian. Jezús bolu ita atu iha vijilánsia: «Keta halai tuir sira!». “Keta halai tuir sira!»

No Na’i tulun ita mós atu keta ta’uk: hasoru funu sira, revolusaun sira, maibé mós kalamidade naturál, epidemia sira, Jezús liberta ita husi fatalizmu no husi vizaun apokalíptika falsa.

Aspetu daruak interpela ita nu’udar sarani no nu’udar Kreda: Jezús pré-anunsia provasaun terus nian no persegisaun ne’ebé eskolante sira tenke terus, tanba Nia. Maibé nia asegura: «Imi nia fuuk-lahan ida mós sei la monu husi imi-nia ulun» (v. 18). Fó hanoin mai ita katak ita totalmente iha Maromak nia liman! Adversidade ne’ebé ita hasoru tanba ita-nia fiar no ita-nia adezaun ba Evanjellu mak okaziaun ba sasin; la bele hadook ita husi Na’i, maibé dudu ita atu abandona liután ita-nia an iha Na’i, ba Ninia Espíritu nia kbiit no ninia grasa.

Iha momentu ne’e ha’u hanoin. No ita hotu hanoin. Mai ita halo hamutuk: ita hanoin ita-nia maun-alin no bin-alin sarani barak, ne’ebé terus persegisaun tanba sira-nia fiar. Sira barak liu. Karik barak liu sékulu dahuluk sira. Jezús hamutuk ho sira. Ita mós hamutuk ho sira ho ita-nia orasaun no ita-nia domin. Ita-mós iha admirasaun ba sira-nia aten-barani, no sira-nia sasin. Sira ita-nia maun-alin no bin-alin sira, ne’ebé iha parte barak mundu nian terus tanba sira fiél ba Jezús Kristu. Ita kumprimenta sira ho fuan no ho domin.

Ikusnian, Jezús halo promesa ida garantia vitória nian: «Ho imi-nia perseveransa imi sei so’i imi-nia moris» (v. 19). Esperansa hira mak iha liafuan sira-ne’e! Ne’e mak bolun ida ba esperansa no ba pasiénsia, hatene hein fuan seguru salvasaun nian, hodi konfia iha signifikadu moris no iatória nian: provasaun sira no difikuldade sira halo parte planu ida boot liu; Na’i, istória nia na’in, lori buat hotu ba ninia realizasaun. Maski iha dezorden no dezastre sira ne’ebé disturba mundu, Maromak nia planu laran-di’ak no laran-sadia nian sei realize duni! No ida-ne’e mak ita-nia esperansa: la’o nune’e, iha dalan ne’e, iha Maromak nia planu ne’ebé sei realiza. Ne’e mak ita-nia esperansa.

Jezús nia mensajen ida-ne’e halo ita reflete ita-nia prezente no fó forsa atu enfrenta nia ho aten-barani no esperansa, iha Na’i-Feto nia hakmaluk ne’ebé nafatin la’o ho ita.

 

Hotu tiha Angelus

Ha’u kumprimenta imi hotu, família sira, asosiasaun no grupu sira, ne’ebé mai husi Roma, husi Itália no husi parte barak mundu nian: España, Fransa, Finlandia, Olanda. Ho modu oartikulár, ha’u kumprimenta peregrine sira husi Vercelli, Salerno, Lizzanello; Motoclub Lucania di Potenza,foin-sa’e sira Montecassino no Caserta nian.

Ohin komunidade eritreia iha Roma selebra festa di S, Miguel nian. Ita kumprimenta sira husi fuan!

Ohin mak “Loron vítima sira estrada nian”. Ha’u asegura ha’u-nia orasaun no enkoraja atu kontinua empeñu iha prevensaun, tanba prudénsia no respeitu ba norma mak forma uluk tutela an rasik no ema seluk nian.

Ha’u mós hakarak fó konsellu kona-ba ai-moruk ida. Maibé ema ruma hanoin: “Papa agora sai frarmasista? Ne’e mak ai-moruk especial atu konkretiza fuan sira Tinan Fiar nian, ne’ebé besik ona nia rohan. Maibé ai-moruk ida ho musan 59 intrakordiál. Le uza mós atu reza “Ne’e “ai-moruk espirtiuál ida” hanaran Misericordina. Kaixa-oan ida ho musan intrakordiál 59. Iha kaixa-oan ne’e kontein ai-moruk no voluntáriu ruma sei fahe ba imi enkuantu mi husik Prasa. Foti bá! Iha laran iha Rozáriu ida, ne’ebé bele uza mós atu reza “tersu mizerikórdia nian”, tulun espiritual ba ita-nia klamar no atu habelar iha fatin hotu domin perdaun no fraternidade. Imi keta haluha atu hola, tanba halo di’ak ba imi, eh? Halo di’’ak ba fuan, ba klamar no ba moris tomak!

Ba imi hotu augúriu kordiál ida Domingu Di’ak nian. Adeus no almosu di’ak!