Ambiente salezianu mak ambiente edukativu
Dili – Enkontru Irmán Juniora zona Dili iha fulan Juñu nian, hala’o iha Casa Provinsial Comoro Dili iha loron sábadu 02-Juñu-2018, irman sira ne’ebé partisipa iha enkontru ida ne’e mak husi Zona Dili no Kailaku, Irman nain 8 ne’ebé komunidade 4, Saun José Novisiadu , Eusebia Palomino, Saun João Bosco Balide no Beata Romero. Formasaun ida ne’e hala’o iha tuku 09.00 no remata tuku 3.30 otl. Formadora mak Madre Alma Castagna. Topiku ne’ebé aprezenta ba loron ne’e mak kona-ba Pedagojia Ambiente iha estilu moris Salesiana.
Modalidade ne’ebé uza mak aprezentasaun husi formadora, reflesaun pessoal, kondivisaun iha grupo, aprezenta iha asembleia.
Ba dahuluk nu’udar introdusaun madre hahu hodi halo komparasaun ba ema nia moris hanesan muzika ida atu ema bele haksolok ho ninia furak. Iha ne’ebé kontem :
- Clave: nia funsaun atu fo lian, troka nota nia aas. Ita nia moris katak ema ida-idak iha nia forma, estilu, karakterístika atu moris.
- Alterasaun: iha ne’ebé nia funsaun mak atu fo tonalidade. Ita nia moris mak reprezenta situasaun ne’ebé ita hasoru, realidade konkretu ida.
- Ritmu: nia funsaun ba ema atu basa liman hodi tuir “ tuku principal”. Ita nia moris mak oinsa ita bele book-an, pontu forsa nian, ha’u nia suportu, oinsa bele organiza tempu iha moris hodi fo valor.
- Tempu: funsaun mak atu haree musika nia velosidade. Ita nia moris presiza iha velosidade ba oin, sai tasak, hodi respeita mos ema ida-idak nia estrutura no situasaun, simu ha’u nia velosidade (neneik/lalais) simu no hakas-an atu too velosidade maximu.
Hananu ha’u nia moris ho ha’u nia lian, esperiensia ho ain iha ha’u nia istoria ho ritmu ne’ebé diak ho velosidade.
Depois de introdusaun madre aprezenta sintezi kona ba Kriteriu sira ne’ebé kualifika ambiente salezianu .
Konfiansa iha realidade Juvenil, opsaun preferensial ba sira ne’ebé kiak, atensaun especial ba hirak ne’ebé hatudu vokasaun particular ba serbisu eklezial, edukasaun integral ba foinsa’e feto sira, relasaun ne’ebé marka Espiritu familia, asistensia mak prezensa domin no matan moris. Hafoin hato’o tiha sintezi badak iha reflesaun pessoal no fahe iha grupo.
Pergunta sira ba reflesaun mak: Saida presiza atu hametin iha komunidade ida-idak, hodi hatan ba kriteriu sira iha estilu moris salesiana!
Iha sesaun aprezentasaun grupo nian, uza modalidade hodi esplika dezeñu kona ba ambiente saleziana. Nune’e pontus balun ne’ebé ami sita mak iha dezeñu ambiente salesiana, ida ne’ebé sai sentru mak Jesus no Maria, hafoin iha ksolok salesiana, espiritu familia, presiza fo konfiansa ba leigu no foinsa’e sira, asistensia Salesiana labarik no foinsa’e sira tenke sente ita hadomi sira la’os husi liafuan deit maibé sira bele sente duni ita nia domin ba sira, opsaun preferensial ba sira ne’ebé kiak liu no abandonado. Depois aprezentasaun madre dezafia ami katak ita nia misaun laos hanesan suta penalty ida kontra ida, maibé presiza la’o hamutuk, fahe ba malu ideia,prepara hamutuk no estratejia diak mak forma-an hamutuk.
(Maria Sarmento Guterres)