Semináriu komunikasaun sosiál nian ho FMA foin-sa’e sira

Dili – Iha loron 28 Jullu, irmán juniora na’in 20 hala’o semináriu ida kona-ba Polítika Komunikasaun Institutu FMA nian. Enkontru ne’e irmán Jacinta Gusmão mak fasilita. Enkontru hahú hodi identifika prekomprensaun konseitu komunikasaun nian. Irmán hotu haree iha komunikasaun nu’udar hato’o informasaun no formasaun.

Hahú husi irmán sira nia komprensaun, ho modu lais irmán Jacinta aprezenta dimensaun sira komunikasaun nian; haree komunikasaun iha ita-nia istória no karizma; deskobre sá mak Ámbitu Komunikasaun Sosiál nia objetivu no estratéjia sira no; ikusnian halo viajen ida iha Institutu nia website atu haree se “cgfmanet.org” reflete duni polítika komunikasaun nian ne’ebé Insitutu delinea. Iha konkluzaun enkontru nian, apelu boot ba FMA hotu atu valoriza liután instrumentu sira formasaun nian husi Institutu hodi fó seriedade ba ita-nia autoformasaun, nune’e moris di’ak liután ita-nia identidade karizmátika.

 

Tuirmai ne’e sínteze ida husi aprezentasaun ne’ebé irmán Jacinta Gusmão hato’o ba irmán juniora sira.

«Komunikasaun mak dimensaun konstitusionál ema nian. Eskola Palo Alto nian hateten iha ninia fraze famoza ida “ema la bele la komunika”. Nia parte normál, komún, no habelar iha moris loroloron nian, pesoál no sosiál, liuliu ohin loron iha “kultura komunikasaun nian”. Komunikasaun la’ós de’it media sira iha ninia forma tuan no foun, husi imprensa ba sinema, husi televizaun ba multimedia, internet ho ninia fatin sira sosializasaun nian hanesan social network. Komunikasaun uluknanai mak espasu no okaziaun ba enkontru interpesoál, hala’o iha diálogu. Komunikasaun mós informasaun, troka esperiénsia, partilla koñesimentu no matenek nian; hodi hatene no fahe buat ne’ebé ita hatene, fó posibilidade atu horik iha ita-nia tempu no sai sidadaun efetivu duni. Komunikasaun mak kultura, transmite kultura, fahe kultura.

Nu’udar FMA ita hatene katak, ita-nia Fundadór sira, Don Bosco no Madre Mazzarello mak komunikadór no komunikadora boot. Haree fali sira-nia biografia no hakerek, defaktu ita sai konvensida katak sira mak ema sira ne’ebé hatene, iha sira-nia tempu, esprime sensibilidade ba sinál sira tempu nian atu favorese komunikasaun di’ak ba foin-sa’e sira nia moris, hahú husi komunikasaun interpesoál. Don Bosco hatene valoriza meiu komunikasaun modernu iha nia tempu no enkoraja nia utilizu, liuliu imprensa. Nia mak matenek ida komunikasaun nian tanba nia iha paixaun iha fuan no bainhira iha paixaun la bele la komunika. Madre Mazzarello, maski ho rekursu limitadu, nia kontiribui atu halo ninia ambiente – iha Mornese no Nizza – “uma komunikasaun auténtika nian”, iha ninia relasaun ho Maromak no entre irmán no foin-sa’e sira. Estilu komunikativu Maria Domenica Mazzarello nian mak akollimentu no atensaun ba ema seluk. Ninia modu relasaun nian marka ho domin, konfrontu, karakteristika kordiál. Iha ne’ebé nia moris, nia kria resiprosidade no hamosu abertura, konfiansa, familiaridade, respeitu ba ema nia ritmu, ema nia tempu iha aseitasaun proposta sira-nian. Madre Mazzarello harii relasaun edukativa pozitiva, ne’ebé halo posivel atu irmán no menina sira buras iha dimensaun komunikativa. Iha ninia surat sira, Madre Mazzarello insiste kona-ba komunikasaun: «imi ida-idak mós dala ruma hakerek mai ha’u; wainhira diretora hakerek, imi tau hamutuk ho ninia surat imi-nia billeti» (Surat 22).

Hanesan komunidade Valdocco nian, komunidade Mornese nian mós kapasita an iha uzu instrumentu komunikativu sira atu eduka foin-sa’e sira tempu nian. Preparasaun ba festa karnavál, arranja órgaun atu dada menina sira, mak konserteza rekursu komunikativu mai husi hakaran kle’an atu tama iha linguajen foun. Iha Mornese iha instrumentu oioin, lisan/toman ruma ne’ebé favorese ambiente komunikativu: “bonoite sira”, kolókiu fulan-fulan, enkontru pesoál sira, konferénsia sira, rekreiu sira, enkontru fraternu iha to’os-uvas, paseiu sira.

Hahú husi orijen sira, Institutu FMA iha nia dalan moris nian mós, hatene tau iha konsiderasaun no asume estratéjia sira iha kampu komunikasaun nian. Ida-ne’e bele haree iha Kapítulu Jerál sira nia evolusaun:

• Kapítulu Jerál (KJ) XIV (1963) fó atensaun ba edukasaun kona-ba instrumentu komunikasaun sosiál.
• KJ XV (1969): importánsia uzu instrumentu komunikasaun sosiál nian iha formasaun.
• KJ XVI (1975): importánsia preparasaun irmán sira-nian atu asume meiu sira ho modu krítiku.
• KJ XIX 1990: kria ámbitu komunikasaun sosiál atu hatán ba interrogasaun kultura komunikasaun nian. Interrogasaun sira ne’ebé Ámbitu halo mak 1) Oinsá enfrenta kultura ohin nian? 2) tradús iha ohin intuisaun sira orijen nian? 3) Oinsá  interpreta komunikasaun iha ótika edukativa? 4) Oinsá dialoga ho foin-sa’e sira ohin nian? 5) Oinsá  evanjeliza mundu juveníl? 6) Formasaun sá de’it mak emerje husi ne’e?

Kria tiha Ámbitu Komunikasaun sosiál atensaun ba kedas iha formasaun espesífika FMA sira-nian iha komunikasaun hodi asume mentalidade rede nian ho Ámbitu hotu nune’e halo karizma moris no integra hamutuk edukasaun-komunikasaun-evanjelizasaun (edukomunikasaun). Formasaun ne’e hala’o liuhusi instrumentu sira Institutu nian: Revista Da Mihi Animas (DMA) no Notiziario/Newsletter, subsídiu Gong  tuir polítika informativa ne’ebé Institutu iha. Polítika ne’e haktuir nia objetivu tuirmai ne’e:

• Reforsa sentidu hola-parte no unidade Institutu nian;
• halo ema koñese esperiénsia edukativa, pastorál, kulturál, dezenvolvimentu Institutu nian;
• oferese informasaun kompleta, klara, transparente.

Ne’e hotu hodi la haluha kritériu edukativu, karizmátiku, linguajen populár.

Ho kriasaun website (1998) fó posibilidade atu hetan notísia diretamente no ninia tradusaun iha lian españól, portugés, inglés, fransés, halo atu to’o ba públiku boot liu, hodi sai husi privadu ba esfera públika.

Ámbitu Komunikasaun Sosiál iha ninia dezenvolvimentu ikus sira iha tinan ne’e foti estratéjia tolu: animasaun ba formasaun, informasaun no produsaun. Iha kultura ida komunikasaun nian, FMA no komunidade sira presiza iha komprensaun krítika kona-ba lójika meiu komunikasaun sosiál nian, atu sai preparada ho modu adekuadu atu eduka foin-sa’e sira moris ho modu krítiku no responsavel iha kultura mediátika.

Bento XVI iha ninia Mensajen ikus ba Loron Mundiál Komunikasaun da-47 ho tema “Rede Sosiál: odamatan ba lialoos no fiar; Espasu foun evanjelizasaun nian”, fó hanoin mai ita katak «Demanda kona-ba kapasidade atu utiliza “linguajen foun”, konserteza la’ós atu la’o ho tempu de’it, maibé atu halo rikusoin boot Evanjellu nian hetan forma espresaun nian ne’ebé bele to’o iha ema hotu nia neon no fuan».

Nu’udar saleziana ita konvensida katak atu komprende no hadomi di’ak liu foin-sa’e sira, atu tama iha sira-nia mundu hodi “hadomi buat ne’ebé sira hadomi”, atu komprende besik liután sira-nia linguajen mak ita sai matan moris no kompetente iha kultura komunikasaun nian. Maibé ita la haluha katak ita komunika liuliu liuhusi relasaun interpesoál no atensaun ba ema ida-idak, irmán ida-idak, foin-sa’e ida-idak.  Ita, ohin loron iha instrumentu barak liu maibé buat ne’e hotu serve ba enkontru pesoál ida, enkontru pesoál ho Jezús».