Maun no biin-alin sira, bondia!

 

Iha domingu ida-ne’e liturjia aprezenta mai ita pasajen evanjélika badak ida, maibé importante liu (kf Mt 22,34-40). Evanjelista Mateus haktuir mai ita katak farizeu sira halibur hamutuk atu koko Jezús. Sira ida, doutór lei nian ida, dirije ba Nia pergunta ida-ne’e: «Mestre, iha Lei, ukun-fuan ida ne’ebé mak boot liu?» (v. 36). Ne’e mak pergunta hani nian ida, tanba iha Moisés nia Lei temi ukun-fuan liu atus neen. Oinsá distinge, entre sira-ne’e hotu, ukun-fuan boot liu? Maibé Jezús la ezita no hatán: «Ó sei hadomi ó-nia Maromak ho ó-nia fuan tomak, ho ó-nia klamar tomak no ho ó-nia neon tomak». No hatutan: «Ó sei hadomi ó-nia maluk hanesan ó an rasik» (vv. 37.39).

Jezús nia resposta ida-ne’e la’ós baibain, tanba, entre ukun-fuan barabarak lei ebraika nian, ida importante liu mak Ukun-fuan Sanulu, ne’ebé Maromak komunika diretamente ba Moisés, nu’udar kondisaun sira aliansa nian ho povu. Maibé Jezús hakarak halo komprende katak lahó domin ba Maromak no ba maluk la iha fidelidade loos ba aliansa ho Na’i. Ó bele halo buat di’ak barak, kumpre ukun-fuan barak, buat di’ak barak, maibé se ó la iha domin, ida-ne’e la serve.

Testu seluk Livru Éxodo nian konfirma buat ne’e, hanaran “kódigu aliansa nian”, iha-ne’ebé hateten katak ema labele hela iha Aliansa ho Na’i no trata aat sira ne’ebé hela iha nia protesaun. No sé mak ema sira ne’ebé hela iha nia protesaun? Bíblia dehan: feto-faluk, oan-kiak no ema leet,  imigrante, katak ema ne’ebé mesak no defende-laek (kf Ex 22,20-21). Hodi hatán ba farizeu sira ne’ebé husu nia, Jezús buka mós atu tulun sira atu tau orden ba sira-nia relijiozidade, atu estabelese buat ne’ebé tebes duni konta no buat ne’ebé menus importante. Jezús dehan: «Husi ukun-fuan rua ne’e depende Lei no Profeta sira hotu» (Mt 22,40). Ne’e mak importanti liu sira seluk, no sira seluk depende ba rua ne’e. No Jezús moris duni nune’e ho ninia vida: hodi haklaken no hala’o buat ne’ebé konta no esensiál, katak domin. Domin fó impulsu no fekundidade ba vida no dalan fiar nian: lahó domin, vida no fiar sai esteril.

Buat ne’ebé Jezús propoin iha pájina evanjélika ida-ne’e mak ideál maravillozu ida, ne’ebé korresponde ho ita-nia fuan nia hakaran auténtiku liu. Defaktu, Maromak hakiak ita atu hadomi no simu domin. Maromak, ne’ebé domin, kria ita atu halo ita partisipa iha ninia moris, atu Nia hadomi no atu ho Nia ita hadomi ema sira seluk. Ne’e mak Maromak nia “mehi” ba ema. No atu realiza ida-ne’e ita presiza ninia grasa, ita presiza simu iha ita kapasidade atu hadomi ne’ebé mai husi Maromak rasik. Jezús oferese nia An mai ita iha Eukaristia ba ida-ne’e duni. Iha nia ita simu Jezús iha espresaun aas liu ninia domin nian, bainhira Nia oferese An rasik ba Aman ba ita-nia salvasaun.

Atu Virjen Santa tulun ita atu akolle iha ita-nia vida “ukun-fuan boot” domin nian ba Maromak no ba maluk. Defaktu, maski ita koñese husi kedas labarik, ita sei la remata atu konverte an ba nia no tau iha prátika iha situasaun oioin ne’ebé ita hasoru.