S. Lucas evanjelista ida Maromak nia laran-sadia nian no nakonu ho laran-manas misionáriu
Lucas moris iha Antioquia iha Síria. Nia hetan edukasaun iha paganizmu no hala’o profisaun médiku nian (kf. Cl 4, 14). Konverte tiha ba kristianizmu, nia sai S. Paulo nia kolaboradór, iha amizade boot ho nia (Fm 24). Ema kultu/edukasaun aas, S. Lucas, mak autór ba evanjellu datoluk no Apóstolu sira nia Hahalok. No nia mós responsavel ba asaun misionária iha tempu dahuluk sira Igreja nian.
Lucas hakerek evanjellu datoluk, ho elementu ruma ne’ebé permiti ita atu distinge nia husi evanjelista na’in tolu sira seluk. S. Lucas mak Maria nia evanjelista: nia de’it mak ko’alia kona-ba anunsiasaun, vizitasaun, Jezús nia moris no aprezentasaun iha templu. Nia mak evanjelista Jezús nia futar Fuan nian: ne’ebé hatudu didi’ak Jezús nia mizerikórdia iha ai-kanoik sira osan ne’ebé lakon no hetan fali, bibi ne’ebé lakon no hetan fali, oan ne’ebé sai husi uma. Nia mak evanjelista karidade nian: nia de’it mak haktuir ai-kanoik samaritanu di’ak, no ko’alia kona-ba Jezús nia domin ba ema kiak sira ho asentuasaun mamar liu duké evanjelista sira seluk. Nia aprezenta Jezús ne’ebé fuan taridu ho feto-faluk Naim nia sofrimentu; Jezús ne’ebé simu ho delikadeza feto maksalak iha Simão, farizeu, nia uma no asegura Maromak nia perduan ba feto ne’e; Jezús ne’ebé simu Zaqueu nakonu ho laran-di’ak to’o muda nia fuan kaan-teen publikanu nian ba fuan arrependidu no laran-luak.
Lucas mak evanjelista konfiansa, dame, ksolok nian. Nia mak evanjelista Espíritu Santu nian. Nia mak aprezenta komunidade sarani nu’udar ida-ne’ebé iha “fuan ida no klamar ida de’it”. Lucas nia evanjellu revela ninia laran-manas misionáriu. Nia de’it mak ko’alia kona-ba dixípulu hitunulu-resin-rua nia misaun no detalle ruma misaun ne’e nian. Nune’e, iha rikusoin barak atu esplora eh deskobre iha S.Lucas nia obra. Ita tenke halo ida-ne’e ho gratidaun, hodi entrega ita-nia an mós, ho laran-luak ba Na’i, hodi moris nu’udar dixípulu sira no ho Nia lori ita-nia krús loroloron nian.
Lucas akompaña Paulo iha ninia viajen misionária ruma no durante ninia moris dadur nian iha Roma. Ho Apóstolu Paulo nia mate Lucas nia istória haksumik an tiha. Hakerek ida husi sékulu III dehan mai ita katak nia mate virjen iha Bitínia, ho idade 74, nakonu ho Espíritu Santu. Tradisaun ida husi sékulu IV asegura ita katak nia fakar raan ba Kristu. Lucas mak médiku laran-di’ak no serví-na’in ida, ema literatu, maibé liuliu nia mak santu no mártir ida, ne’ebé ho nia raan rega fini sira Evanjellu nian ne’ebé nia kari. Nia konsideradu nu’udar padroeiru médiku sira-nian, bazeia ba Paulo nia liafuan sira: “Lucas, ita-nia médiku doben kumprimenta imi” (Col 4, 14).