Maun no biin-alin sira, bondia!

 

Liturjia domingu ne’e nian propoin mai ita ai-kanoik traballadór sira to’os-uvas nian, ne’ebé patraun entrega to’os-uvas ne’ebé nia kuda ba sira hafoin nia bá (kf Mt 21,33-43). Nia halo nuune’e atu koko traballadór sira ninia lealdade: to’os-uvas entrega ba sira, ba sira ne’ebé tenke tau matan, halo fó fuan no entrega ba patraun ninia fuan. To’o tempu ku’u nian, patraun haruka ninia atan sira atu halibur fuan sira. Maibé traballadór sira asume atitude posesivu: sira la konsidera sira-nia an nu’udar jestór de’it, maibé proprietáriu sira, no lakohi entrega kolleita. Sira trata aat atan sira, to’o pontu oho sira. Patraun hatudu pasiénsia ho sira: nia haruka atan sira seluk, barak liu sira uluk, maibé rezultadu hanesan de’it. Ikusmai, ho ninia pasiénsia, nia hakotu lia atu haruka ninia oan-mane rasik; maibé traballadór sira to’os-uvas nian, dadur metin iha sira-nia komportamentu posesivu, oho mós oan-mane hodi hanoin katak nune’e sira mak hetan ninia liman-rohan.

Istória ne’e hatudu ho maneira alegórika reprovasaun sira ne’ebé Profeta sira fó sai kona-ba Israel nia istória. Istória ida pertense mai ita: ko’alia kona-ba aliansa ne’ebé Maromak hakarak estabelese ho umanidade no iha-ne’ebé Nia bolu mós ita atu partisipa. Istória aliansa nian ida-ne’e, nu’udar istória hotu domin nian, koñese ninia momentu pozitivu sira maibé mós marka ho traisaun sira no rejeisaun sira. Atu halo komprende oinsá Aman Maromak hatán ba rejeisaun sira hasoru Ninia domin no ba Ninia proposta aliansa nian, pasajen evanjélika tau iha patraun nia ibun pergunta ida: «Bainhira patraun bá iha nia to’os-uvas, saida mak nia sei halo ba traballadór sira-ne’e?» (v. 40). Pergunta ida-ne’e subliña katak Maromak nia laran-kanek ba ema sira ne’e nia komportamentu aat la’ós liafuan ikus! Iha-ne’e mak ita hetan novidade boot Kristianizmu nian: Maromak ida ne’ebé, maski laran-kanek ba ita-nia erru sira no ita-nia salan sira, nia la kuran ba ninia promesa, nia la para no liuliu nia la vinga!

Maun no biin-alin sira, Maromak la vinga! Maromak hadomi, la vinga, hein ita atu perdua ita, atu hakohak ita. Liuhusi “fatuk ne’ebé ema soe” – no Kristu mak fatuk dahuluk ne’ebé konstrutór sira soe – liuhusi situasaun frakeza no salan nian, Maromak kontinua halo sirkula «tua foun» ninia to’os-uvas nian, katak mizerikórdia; ida-ne’e mak tua foun Na’i nia to’os-uvas nian: mizerikórdia. Iha impedimentu ida de’it iha Maromak nia vontade forte no maus nia oin: ita-nia arrogánsia no ita-nia prezunsaun, ne’ebé dala ruma sai violénsia! Iha atitude sira-ne’e nia oin no iha-ne’ebé la prodús fuan, Maromak nia Liafuan konserva nia kbiit tomak reprovasaun no avizu nian: «sei hasai husi imi Maromak nia reinu no sei fó ba povu ida ne’ebé prodús fuan» (v. 43).

Urjénsia atu hatán ho fuan di’ak nian ba Na’i nia bolun, ne’ebé bolu ita atu sai ninia to’os-uvas, tulun ita atu komprende saida mak buat foun no orijinál iha fiar sarani. Nia la’ós ukun-fuan sira no norma morál sira ne’ebé tau hamutuk, maibé uluknanai proposta ida domin nian ne’ebé Maromak, liuhusi Jezús, halo no kontinua halo ba umanidade. Ne’e mak konvite ida atu tama iha istória domin nian ida-ne’e, hodi sai to’os-uvas moris nian no nakloke, riku ho fuan no esperansa ba hotu-hotu. To’o-uvas ida ne’ebé taka an bele sai fuik no prodús uvas fuik. Ita simu bolun atu sai husi to’os-uvas no fó an atu serví maun-alin sira ne’ebé la hamutuk ho ita, atu fó atensaun ba malu no fó korajen ba malu, atu fó hanoin katak ita tenke sai Na’i nia to’os-uvas iha ambiente hotu, ida dook no dezagradavel mós.

Maun no biin-alin doben sira, ita invoka Maria Santíssima nia intersesaun, atu tulun ita sai iha fatin hotu, liuliu iha sosiedade nia periferia sira, to’os-uvas ne’ebé Na’i kuda ba ema hotu nia di’ak no lori tua foun mzerikórdia Na’i nian.