Dili – Depoizde avaliasaun tinan tolu nian, Irmán Konselleira no Diretora sira, halo enkontru formativu ba momentu rua (8-9 Outubru) ne’ebé Ir Alma Castagna, provinsiál mak fasilita.

Iha enkontru dahuluk horisehik 8 Outubru loraik, Ir Alma hatutan fali Mons. Joseph Marino (Núnsiu Apostóliku ba Timor-Leste) nia “speech” ba relijiozu/a sira iha loron 25 Setembru 2017, kona-ba “Aspetu integrasaun Kongregasaun relijioza iha Dioseze no Formasaun ba Vida Konsagrada”.

Kona-ba integra an iha Kreda Lokál, Mons. Marino hateten katak  tenke iha akordu atu estabelese relasaun di’ak hodi tau kritériu sira, nune’e evita inkomprensaun sira. Povu timorense estima tebes relijiozu/a sira, – Amu Joseph Marino repete dala rua – maski mosu eskándalu oioin, tanba sira haree katak relijiozu/a sira fó an tebes duni ba povu. Buat ne’ebé nia hein mak iha partisipasaun kordiál no serbisu hamutuk ho dioseze. Mons. Marino hameno atu kuidadu atu la haketak an husi parókia eh husi dioseze. Se la’e ita tama iha uzu funsionál ema nian, katak uza ema ba atividade de’it hodi la respeita karizma sira. Husi parte seluk Bispu sira presiza loke an ba Espíritu Santu nia don no novidade sira liuhusi Kongregasaun sira no labele hateke ba relijiozu/a sira nu’udar “task force” de’it.

Pergunta ida núnsiu husu ne’ebé ita presiza hanoin mak ne’e: “Saida loos impaktu vida konsagrada nian ba sosiedade timorense? Saida mak joven sira haree husi imi, bainhira hateke ba imi?”

Dezafiu ida importante liu ne’ebé Mons. Marino sempre subliña iha nia enkontru ho relijiozu sira mak “importánsia formasaun” nian, iha aspetu umanu, intelektuál, afetivu no espirituál nune’e mós katekétiku eh fiar nian. Eskándalu barak mosu iha Timor-Leste, liga ba falta dixernimentu, katak, “kongregasaun ruma simu kandidatu/a sira ho superfisialidade”. Presiza “akompaña psikolojikamente no espiritualmente kandidatu/a sira”.

Dezafiu daruak mak transparénsia iha aspetu ekonómiku no afetivu. Nia repete transparénsia no vijilánsia, liuliu iha aspetu ekonómiku. Presiza hatene jere rikusoin komún, labele husik iha ema ida de’it nia liman! Nia sujere atu husu ema kompetente iha área ekonomia nian atu kria sistema ida “control” nian ba osan, iha-ne’ebé osan ne’e la’ós iha ema ida de’it nia liman, maibé iha ema balun atu nune’e bele kontrola malu. Labele mós halo projetu hodi ema ida nia naran. Dalan ida tan ba jestaun nian ne’e mak bainhira Institutu ida atu sosa, faan propriedade presiza fó koñesimentu ba bispu.

Atu remata, Ir Alma haktuir katak Mons. Marino bandu Bispu sira atu husik Kongregasaun sira ne’ebé foin tama iha sira-nia dioseze, loke kedas uma formasaun. Sira tenke serví uluknanai, husi sira-nia servisu eh misaun mak dada kandidatu/a sira.

Tema ba enkontru daruak loron 9 Outubru mak “Identidade karizmátiku-misionária” Institutu nian, kompara ho ahi-lakan ida ne’ebé labele mate. Pergunta ne’ebé husu mak ita, FMA sira, “fiél ba karizma orijináriu? Iha ambiente ne’ebé ha’u hela bá, iha komunidade ne’ebé ha’u moris bá, iha fervór, ahi identidade karizmátima-misionária nian lakan?”

Atu fervór ne’e forte presiza “tuur iha Mestre nia ain”, atu rona Nia, presiza asume “Maria nia atitude rona no rai Liafuan iha nia fuan hodi medita, basá, se “dixípulu nia fuan maran, apóstolu nia ibun taka”.