Penang (Malaysia) – “Mary in the Liturgy” mak tema ba “Asian Liturgical Forum” (ALF) ba 21 ne’ebé iha tinan ne’e hala’o iha Penang (Malaysia) husi loron 2-6 Outubru 2017.

Tema ne’e interesante tebes tanba nu’udar Kongregasaun ne’ebé pertense tomak ba Maria, furak atu fahe mós prezensa Maria nian iha liturjia iha Rai Timor-Leste ne’ebé nia evanjelizasaun liu ona tinan 500. Nu’udar Kongregasaun ne’ebé mós selebra ona tinan 27 nia prezensa, ita mós bele husu sé ita-nia prezensa sai hanesan Maria nian ne’ebé kolabora ho Maromak no Jezús iha ninia knaar maksoin.

Abertura no “Welcome” ALF nian hahú loron 2 Outubru iha Igreja “College General” (semináriu) ho Vésperas solene no Jantár konfraternizasaun nian. Iha liafuan introdusaun fó hanoin hikas fali  katak “Vizaun ALF nian mak uluknanai, espasu atu reflete kona-ba liturjia hodi anima renovasaun litúrjika liuhusi formasaun kontínua ba kleru no lider sira Ázia nian iha espíritu reforma litúrjika Vaticano II nian no halo partilla kona-ba rekursu litúrjku sira… no iha tinan ne’e kona-ba importánsia Maria nian iha liturjia”.

Loron dahuluk ohin nian loke ho konferénsia husi D. Sebastian Francis, bispu dioseze Penang nian. Uluknanai hato’o liafuan xave iha forum ne’e mak Liturjia-kultu, Asian, katak responsabilidade atu deskobre Jezús nia oin aziátiku no Maria.

Dezafiu mak integra indikadór sira xave nian iha ita-nia kultu:  “Mary in the Bible, Mary and dogma, Mary in Catholic theology, Mary in the context of Asian; Mary and the Magnficat”.

Importante liu kultu iha Espíritu no Lia-loos (Jo 4,23-24). Ne’e mak testu xave atu avalia liturjia no kultu. Espíritu Santu mak gia orasaun. Ne’e katak dixernimentu, lia-loos. Ita-nia kultu iha Espíritu, ita-nia kultu ne’e loos? Oinsá ita halo kultu iha lia-loos, inklui Maria. Loos bazeia iha Eskritura no Tradisaun no Majistériu. Lia-loos mós kona-ba an rasik, ha’u-nia salvasaun no santifikasaun. Iha liturjia ita tenke rona liután kona-ba tipu linguajen ida-ne’e. La’ós katak ita Bispu eh padre, ita la preokupa ita-nia salvasaun. Molok salva ema seluk ita tenke salva an rasik. Kona-ba Eukaristia, ita tenke lori liután linguajen sakrifísiu nian maski labele haketak sakrifísu no servisu. Basá “Love and truth one without another is destructive” (Edit Stein). S. Catarina husi Genoa, dehan “Renewal without reform is the corruption of the Church. Renewal without repentance, conversion, reparation is the destruction of the Church”. Ita haree iha mensajen Fátima nian, iha Lourdes, Maria ko’alia kona-ba renovasaun liuhusi arrependimentu, konversaun, reparasaun.